Kutsal "Tuva" kelimesi üzerine!

Kuran’da “Ağaç Allah”ın konuştuğu yerden “Tuva” diye bahsedilmektedir. Daha önce açtığım başlıkları okuyan arkadaşlar bilirler Kuran’da bahsi geçen “Ağaç Allah” Eski Ahit’te de kendisinden bahsedilen ve sembolü “ağaç” olan Tanrıça Asherah’tır. 

Şimdi şu meşhur “Tuva” kelimesine yakından bakalım, Kuran’da geçtiği ayetler şöyle;

Taha 10-14:9

Bir ateş gördüğü zaman ailesine şöyle demişti: “Durup bekleyin! Muhakkak ki ben, bir ateş gördüm. Belki ondan, size bir kor (nur) getiririm veya ateşin üzerinde hidayeti bulurum.Böylece oraya (ateşin (nurun) yanına) geldiği zaman “Ya Musa!” diye nida olundu.Muhakkak ki Ben, Ben senin Rabbinim. Şimdi pabuçlarını çıkar. Şüphesiz sen, mukaddes vadi Tuva’dasın. Ve Ben, seni seçtim. Öyleyse vahyolunan şeyi dinle! Muhakkak ki Ben, Ben Allah’ım. Benden başka İlâh yoktur. Öyleyse Bana kul ol ve Beni zikretmek için namazı ikame et!

Naziat 15-16:

Sana Musa’nın kıssası geldi mi? Rabbi ona kutsal vadi Tuva’da nida etmişti (seslenmişti).

Her iki ayette de “Tuva” kelimesinden “el-mukaddes” yani kutsal diye bahsedilmektedir.

el mukaddesi : mukaddes, kutsal
tuven : Tuva

Burada hemen “kutsal (q-d-s)” kelimesine ilişkin şu notu düşelim; kutsal kelimesi geçmişte Tanrıça Asherah’ın en yaygın ünvanlarından biriydi. (“Asherah – QDS” ilişkisine dair daha önceki mesajıma bakmanızı öneririm; Bkz.) Eski Ahit’te q-d-s kelimesi “kutsal” anlamının dışında "fahişe, fahişelik yapılan yer" olarak da geçer ki bundan kasıt da bir ibadet şekli olarak Tanrıça Asherah’tır. (Bkz.)

“Tuva” kelimesine dönelim; bu kelime Arapça ṭā wāw yā (ط و ي) kökünden geliyor.

Peki bu Arapça kökün Eski Ahitin İbranicesindeki karşılığı nedir?

ط و ي kökünün karşılığı : טָוָה

Original Word: טָוָה
Part of Speech: Verb
Transliteration: tavah
Phonetic Spelling: (taw-vaw')
Short Definition: spun

Bu kök “eğirmek, örmek” anlamına geliyor ve Eski Ahit’te sadece iki yerde geçiyor;

Mısırdan Çıkış 35:

24 Gümüş ve tunç armağanlar sunan herkes onları RAB'be adadı. Herhangi bir işte kullanılmak üzere kimde akasya ağacı varsa getirdi.

25 Bütün becerikli kadınlar elleriyle eğirdikleri lacivert, mor, kırmızı ipliği, ince keteni getirdiler.

26 İstekli, becerikli kadınlar da keçi kılı eğirdiler.

“Tuva” kelimesinin İbranice Eski Ahit’teki karşılığı olan טָוָה kökünün “becerikli kadınlar”ın (Rab’a sunacakları armağanlarla ilgili) bir faaliyetinin adı olarak geçtiğini görüyoruz. 

(burada şunu da belirtelim yukarıdaki ayetlerin geçtiği 35. Bölümde armağanlar sunulan Rab’a “akasya ağacı” getirildiği gibi adeta bir “kadınmış (Tanrıça)” gibi altın, gümüş takılar da sunuluyor; 22 : Kadın erkek herkes istekle geldi, RAB'be her çeşit altın takı, broş, küpe, yüzük, kolye getirdi. RAB'be armağan ettikleri bütün takılar altındı.) 

peki טָוָה işini yapan bu “becerikli kadınlar” kimler?

hakmat issah: becerikli kadınlar 

Buradaki “hakmat (wise, wisdom)” bildiğimiz Arapça “hikmet” kelimesinin karşılığıdır. 

Eski Ahit’te “hikmet (wisdom)” kavramı dişi olarak ele alınır ve bu kavram Tanrıça Asherah ve yaşam ağacıyla irtibatlıdır. “Hikmet (Wisdom) = Asherah” ilişkisi konusunda aşağıdaki kaynaklara bakılmasını öneririm;

“5. The Assimilation of the Imagery of Asherah
…The tree of life which recalls the Asherah appears in Israilte tradation as a metaphorical expression for Wisdom (Prov. 3:18; cf. Prov. 11:30; 15:4; Gen 3:22; Rev. 2:7)…”

“It is in Proverbs where we meet Asherah as Wisdom personified. She appears as a creator goddess in Proverbs 8:22-31 and the following chapter describes a banquet that Wisdom hosts in her palace (Proverbs 9:1-6). In the Ugaritic texts, we read similarly of Asherah and her consort El hosting banquets in their mountain palace (cf. KTU 1.1 IV 26-35)…..”

Toparlayacak olursak “Ağaç Allah”ın “kutsal (qds)” mekanın adı olan Arapça “Tuva” kelimesini İbranice Eski Ahit’te aradığımızda karşımıza “eğirmek” anlamındaki “hikmetli kadınların” bir uğraşı çıkıyor. “Hikmet” kelimesinin başlı başına Tanrıça Asherah ile ilişkili bir kavram olduğu düşünüldüğünde ise burada bahsi geçen “hikmetli kadınlar” ve uğraşlarından Tanrıça Asherah bağlantısı kendisini ele veriyor. Tıpkı Eski Ahit’teki şu ayete benzediği gibi;

2 Krallar 23:7:

Fuhuş yapan kadın ve erkeklerin RAB'bin Tapınağı alanındaki odalarını yıktı. Kadınlar orada Aşera için kumaş dokurlardı.