Hammurabi yasaları, M.Ö. 1760 yılı civarında Mezopotamya'da yaratılan, tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı kanunlarından biridir. 282 maddeden oluşan kanunların 13. maddesi 13 sayısı uğursuz sayıldığı için yazılmamıştır. Babil kralı Hammurabi, kendisine bu kanunları yazdıranın güneş tanrısı Şamaş'ın olduğunu söylemiştir. Dolayısıyla kanunlar da tanrı sözü sayılmıştır.
Hammurabi yasalarıyla kişi ve toplum ayrımı getirilmiş, ilk kez borçlar hukukuna ait yasalar oluşturulmuş ve kısasa kısas ilkesi uygulanmıştır. Hammurabi yasaları bu yönüyle, oldukça katı maddeler içerir. Örneğin; bugün kullandığımız "Göze göz, dişe diş." deyimi Hammurabi yasalarından gelmektedir.
Hammurabi yasalarında yer alan bazı hükümler şöyledir:
- Bir kişi başka biriyle tarlasını işlemesi için anlaşır ve ona ekmesi için tohum verirse, boyunduruğa koşulmuş bir çift öküz verirse ve o kişi mısırı ya da diğer ürünü çalar ve kendisine ayırırsa elleri baltayla kesilir. (253)
- Bir oğul babasına vurursa onun elleri balta ile kesilir. (195)
- Ustasının bilgisi olmaksızın bir berber satılmayan bir kölenin üzerindeki kölelik işaretini silerse bu berberin elleri kesilir. (226)
- Bir adam başka bir adamın gözünü çıkarırsa onun gözü de çıkarılır. (196)
- Bir adam kendisi ile eşit olan birinin dişini kırarsa onun da dişi kırılır. (200)
- Bir adam rütbece kendisinden daha üstün olan bir adamın vücuduna vurursa halkın önünde öküz kırbacı ile 60 kırbacı hak eder. (202)
- Bir adam bir kadını alır da kadın hiçbir çocuğa bakmazsa ve bu durumda adam başka bir kadın almak isterse ve o kadını alıp evine getirirse bu ikinci kadın karısı ile eşit düzeyde olmasına izin verilmez. (145)
- Bir adam henüz doğmamış çocuğunu kaybedecek şekilde doğuştan özgür bir kadına saldırırsa onun kaybı için on şikel öder. bu kadın ölürse öldüren kişinin kızı öldürülür. (209-210.)
- Bir inşaatçı her hangi bir kişi için bir bina inşa eder ve bu binayı uygun bir şekilde yapmazsa ve onun inşa ettiği bina yıkılıp sahibini öldürürse inşaatı yapan öldürülür. eğer bina ev sahibinin oğlunu öldürürse inşaatı yapanın da oğlu öldürülür. (229-230.)
Bu yasakları okuduktan sonra aynı topraklarda ortaya çıkmış olan kutsal kitaplardaki kısasa kısas ve el ayak kesilmesi gibi çeşitli cezalandırma yöntemlerinin nerelerden kaynaklanmış olabileceğini umarım daha iyi görmüşsünüzdür. Tabi eski putperset hükümdarlarn yasalarıyla olan bu benzerlikler miras paylaşımı, zina edenlerin taşalanması gibi başka konularda da bulunuyor.
Maide - 45:
"Tevrat'ta onlara şöyle yazdık: Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş (karşılık ve cezadır). Yaralar da kısastır Her yaralama misli ile cezalandırılır). Kim bunu (kısası)bağışlarsa kendisi için o keffâret olur. Kim Allah'ın indirdiği ile hükmetmezse işte onlar zalimlerdir."
Maide - 38:
"Yaptıklarına bir karşılık ve Allah’tan caydırıcı bir müeyyide olmak üzere hırsız erkek ile hırsız kadının ellerini kesin. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder